ABDÜLHAMİD'İN İSTİHBARAT ŞEFLERİ

Muasır Osmanlı halkının “Sultan Hamid Devri” olarak isimlendirdikleri II. AbdülhamidDönemi (1876-1909), Osmanlı tarihinin en dikkate değer dönemlerinden biri olaraknitelendirilmektedir. II. Abdülhamid 19. yüzyılın son çeyreğinde, tıpkı Osmanlı İmparatorluğu gibidünyadaki diğer imparatorlukların da ömürlerinin sonuna yaklaşıldığı bir dönemde saltanatmakamına gelmiştir. Bugün anlaşılmaktadır ki Sultan II. Abdülhamid, üç kıtaya yayılmış olanimparatorluğunu ayakta tutabilmek için büyük bir mücadele vermiştir. Bu mücadelede oldukçaihtiyatlı hareket etmeye çalışmış, savaşlara sebebiyet verecek diplomatik hareketlerden imtina etmişve devlet adına elindeki imkânları sonuna kadar kullanmaya çalışmıştır. Bu imkânlardan biri de hiç şüphesiz istihbarat sistemidir ve Sultan devlet yönetiminde bu sistemden sonuna kadar yararlanmıştır.

Bu kitap, Sultan II. Abdülhamid Dönemi'nde söz konusu istihbarat sistemi içinde önemliçalışmalarda bulunmuş olan üç devlet görevlisi ve istihbaratçının hayat hikâyelerinden kesitlersunmaktadır: Ahmed Celaleddin Paşa, Fehim Paşa ve Kabasakal Çerkes Mehmed Paşa. AhmedCelaleddin Paşa, Fehim Paşa ve Kabasakal Mehmed Paşa, Sultan Abdülhamid döneminde Serhafiyeunvanı ile Abdülhamid'in Yıldız Sarayı merkezli istihbarat organizasyonunda görev almışlar, hafiyememurlarını ve muhbirleri idare etmişlerdir. Dolayısıyla her üç isim de Sultan'ın en mahrem sırlarınavâkıf olmuş ve Abdülhamid döneminde önemli görevlerde bulunmuş isimlerdir. Bu çalışmada bugüntarihe mâl olmuş, iyi veya kötü, olumlu veya olumsuz bugüne kadar haklarında birçok yorum
yapılmış olan söz konusu devlet görevlilerinin hayatları, arşiv belgeleri ve muteber tanıklıklarınverdiği bilgiler ışığında aydınlatılmaya çalışılmıştır.